Việc vận hành chính thức Trung tâm Điều hành SCADA là một trong nhiều hoạt động đã được EVN SPC thực hiện theo chủ đề năm 2017 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là: “Đẩy mạnh khoa học công nghệ”, cùng với nhiều ứng dụng công nghệ tiên tiến vào các hoạt động quản lý điều hành, bảo mật, dịch vụ khách hàng, tự động hóa, đo ghi - giám sát điện năng từ xa và sửa chữa điện nóng… đã được triển khai từ đầu năm đến nay, với mục đích “Triển khai ứng dụng mạnh mẽ và phát triển khoa học công nghệ, áp dụng trong quản lý, điều hành, vận hành hệ thống điện, kinh doanh và dịch vụ khách hàng, bảo vệ môi trường; quyết liệt triển khai có hiệu quả các dự án nguồn năng lượng mới khu vực miền Nam, đảm bảo cân đối cung cầu giữa các vùng miền, nâng cao độ tin cậy vận hành hệ thống, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh gắn với bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu”.

Hiện đại hóa lưới điện

Ông Hồ Quang Ái, Phó Tổng Giám đốc EVN SPC cho biết, dự án SCADA (hệ thống điều khiển giám sát và thu nhập dữ liệu) bắt đầu được triển khai từ năm 2012. Dự án SCADA được triển khai trên phạm vi toàn địa bàn hoạt động của EVN SPC (bao gồm 21 tỉnh, thành phố phía Nam từ Ninh Thuận đến Cà Mau) với khối lượng bao gồm một Trung tâm SCADA chính (MCC) đặt tại Văn phòng EVN SPC, một hệ thống SCADA dự phòng (BCC) đặt tại Thủ Đức, 43 Remote Console đặt tại 21 tỉnh và Công ty Lưới điện cao thế miền Nam, kết nối 104 trạm 110kV và 880 recloser.

Phó TGĐ EVN SPC Hồ Quang Ái báo cáo tại Lễ ra mắt Trung tâm SCADA

Đến nay, hệ thống này đã kết nối các Trung tâm điều khiển chính đến 164 trạm biến áp 110kV và 1 trạm cắt 110kV, đồng thời thông qua các Trung tâm điều khiển xa tại 21 Công ty Điện lực để giám sát và thực hiện điều khiển 808 Recloser (thiết bị điện tự động đóng lại) và 72 LBS (Load Break Switch – máy cắt phụ tải:). Dự kiến đến cuối năm 2017 sẽ điều khiển xa 100% các trạm 110kV và 1.300 Recloser/LBS.

10 năm chuẩn bị

Vào thời điểm từ năm 2008, trong bối cảnh tình hình phụ tải trên địa bàn EVN SPC tăng cao, các yêu cầu về đảm đảo cung cấp điện, chất lượng điện và dịch vụ cấp điện cho khách hàng ngày càng khắt khe hơn. Công tác giám sát, quản lý vận hành lưới điện lúc bấy giờ toàn bộ bằng thủ công. Ngoài ra, yêu cầu giảm nhân viên vận hành tại các trạm biến áp 110kV, nâng cao năng suất lao động ngày càng trở nên bức thiết.

Trước tình hình đó, cần thiết phải xây dựng một hệ thống quản lý vận hành lưới điện mang tính tự động hóa. Được EVN chấp thuận, EVN SPC đã nghiên cứu, xây dựng và triển khai dự án xây dựng dự án SCADA hướng đến mục tiêu giám sát và điều khiển từ xa các trạm biến áp 110kV và thiết bị trên lưới điện 22kV, từng bước tiến đến trạm biến áp 110kV không người trực.

Việc triển khai này nằm trong chương trình phát triển hiện đại hóa, tự động hóa trong ngành Điện, đồng thời cũng phù hợp với lộ trình phát triển lưới điện thông minh tại Việt Nam theo “Đề án phát triển Lưới điện Thông minh tại Việt Nam” ban hành theo Quyết định số 1670/QĐ - TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Hiệu quả đối với lưới điện của EVN SPC

Hệ thống SCADA/DMS đưa vào hoạt động cho phép các Trung tâm điều khiển tại Công ty Lưới điện cao thế và các Công ty Điện lực thành viên của EVN SPC giám sát vận hành theo thời gian thực tổng thể lưới điện đang vận hành, chi tiết các phần tử trong sơ đồ để thực hiện các giải pháp xử lý. Trước mắt có thể đáp ứng được các công việc như sau:

• Theo dõi sự cố mất điện, cảnh báo tình trạng đầy tải, quá tải và lệch điện áp so với mức cho phép. Từ đó, Trung tâm điều khiển sẽ thực hiện ngay các giải pháp xử lý để ngăn ngừa xảy ra sự cố, giảm thiểu mất điện nhằm đảm bảo cung cấp điện liên tục cho khách hàng.
• Điều khiển từ xa các thiết bị đóng cắt để nhanh chóng tái lập hay cách ly thiết bị ra khỏi hệ thống, giảm thời gian và nhân lực thay vì phải thực hiện tại vị trí thiết bị như trước đây, để tăng chỉ số độ tin cậy cung cấp điện. Thu thập các thông tin liên quan đến sự cố, xảy ra bất thường trong hệ thống SCADA và lưu trữ.

Ông Nguyễn Phước Quý Hải, Giám đốc Trung tâm Điều hành SCADA cho biết: “Hiện nay, EVN SPC đã giám sát trực tiếp các đường dây và trạm biến áp 110kV, các trục chính của lưới điện 22kV trên địa bàn quản lý; biết ngay thông tin khi xảy mất điện (nếu có); thao tác điều khiển từ xa các thiết bị đóng cắt”.
 

Bên trong Trung tâm điều hành SCADA chính của EVN SPC